Apakah Punca ADHD Kanak-kanak? Ini yang Anda Perlu Tahu

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) adalah salah satu gangguan perkembangan saraf yang paling biasa yang didiagnosis pada kanak-kanak, yang menjejaskan kira-kira 5-10% kanak-kanak di seluruh dunia.

Walaupun gejala-gejala utama ADHD seperti tidak memberi perhatian penuh, hiperaktif dan impulsif dikenali dengan baik, punca di sebalik gangguan itu tidak difahami sepenuhnya.

ADHD dipercayai berpunca daripada interaksi kompleks faktor genetik, persekitaran dan neurologi, dengan faktor risiko tertentu meningkatkan kemungkinan kanak-kanak mengalami keadaan tersebut.

Dalam artikel ini, kita akan meneroka punca utama dan faktor risiko yang menyumbang kepada ADHD kanak-kanak.

Memahami ADHD: Gambaran Ringkas

Sebelum menyelami punca, penting untuk memahami secara ringkas ADHD dan gejala utamanya. ADHD biasanya dibahagikan kepada tiga subjenis:

• Jenis Tidak Memberi Perhatian Penuh: Jenis ini dicirikan oleh kesukaran memfokus, mengikut arahan dan kekal teratur.
• Jenis Hiperaktif-Impulsif: Ditandai dengan tenaga yang berlebihan, gelisah, dan tingkah laku impulsif tanpa mengambil kira akibatnya.
• Jenis Gabungan: Campuran kedua-dua ketidakpedulian dan hiperaktif-impulsif.

Walaupun semua kanak-kanak mungkin menunjukkan tanda-tanda kurang perhatian atau hiperaktif sekali-sekala, ADHD melibatkan corak tingkah laku yang konsisten yang mengganggu fungsi dan perkembangan harian.

Punca Genetik ADHD

1. Sejarah Keluarga dan Keturunan

Faktor genetik adalah antara penyumbang paling ketara kepada ADHD. Penyelidikan menunjukkan bahawa ADHD boleh diwarisi, dengan kajian menunjukkan bahawa kira-kira 70-80% daripada variasi dalam gejala ADHD boleh dikaitkan dengan genetik. ^[1]

Jika ibu bapa atau adik-beradik mempunyai ADHD, kanak-kanak lebih cenderung untuk mengalami gangguan itu juga. Kajian berkembar, khususnya, telah menyerlahkan pautan genetik yang kuat. Kembar seiras lebih berkemungkinan kedua-duanya mempunyai ADHD berbanding kembar persaudaraan. ^[2]

Sesetengah gen yang dikaitkan dengan peraturan dopamin, seperti gen DRD4 dan DAT1, telah terlibat dalam ADHD. Dopamin ialah neurotransmiter yang penting untuk perhatian, motivasi, dan pemprosesan ganjaran, dan gangguan dalam laluan dopamin dianggap memainkan peranan dalam perkembangan ADHD.

2. Mutasi Gen Tertentu

Di luar warisan keluarga, mutasi genetik tertentu boleh meningkatkan risiko ADHD. Variasi tertentu dalam gen yang mempengaruhi sistem neurotransmiter otak (seperti dopamin, serotonin, dan norepinephrine) telah dikaitkan dengan ADHD.

Walaupun mutasi ini tidak menyebabkan ADHD secara langsung, ia meningkatkan kerentanan, terutamanya apabila digabungkan dengan faktor risiko persekitaran.

Faktor-faktor Neurologi

1. Struktur dan Fungsi Otak

Kajian pengimejan neuro telah mengenal pasti perbezaan dalam struktur otak dan fungsi kanak-kanak dengan ADHD berbanding mereka yang tidak mengalami gangguan. ^[3]

Salah satu kawasan utama yang terjejas ialah korteks prefrontal, bertanggungjawab untuk fungsi eksekutif seperti perancangan, perhatian, dan kawalan impuls.

Kanak-kanak yang mengalami ADHD cenderung untuk melambatkan perkembangan di rantau ini, menyumbang kepada kesukaran dalam memfokus dan mengawal tingkah laku.

Kawasan lain termasuk ganglia basal dan cerebellum juga terlibat dalam aktiviti motor dan koordinasi, dan menunjukkan corak atipikal pada kanak-kanak dengan ADHD.

Keabnormalan dalam komunikasi antara kawasan ini, terutamanya dalam rangkaian dopamin otak, dipercayai menyumbang kepada gejala ADHD.

2. Ketidakseimbangan Neurokimia

Neurotransmiter iaitu bahan kimia yang menghantar isyarat di otak, juga memainkan peranan penting dalam ADHD.

Ketidakseimbangan dalam dopamin dan norepinephrine, khususnya, telah dikaitkan secara konsisten dengan gangguan itu.

Dopamin mempengaruhi perhatian dan tumpuan, manakala norepinephrine mempengaruhi tahap kewaspadaan dan tenaga.

Dalam ADHD, neurotransmiter ini mungkin tidak berfungsi dengan baik, menyebabkan kesukaran dalam penumpuan dan kawalan impuls.

Faktor Risiko Persekitaran

1. Faktor Pranatal dan Kehidupan Awal

Pendedahan alam sekitar semasa kehamilan dan awal kanak-kanak juga merupakan faktor risiko penting untuk ADHD.

Merokok dan pengambilan alkohol ibu semasa kehamilan adalah dua daripada faktor risiko pranatal yang paling mantap.

Kedua-duanya boleh mengganggu perkembangan otak janin, meningkatkan kemungkinan kanak-kanak mengalami ADHD.

Faktor pranatal lain termasuklah:

• Kelahiran pramatang atau berat lahir rendah
• Pendedahan kepada toksin seperti plumbum, merkuri, atau racun perosak
• Tekanan ibu dan kesihatan ibu yang lemah semasa hamil

Faktor-faktor ini boleh mengganggu perkembangan otak yang normal, meningkatkan risiko gangguan perkembangan saraf, termasuk ADHD.

2. Komplikasi Kelahiran

Kesukaran semasa bersalin seperti bersalin yang berpanjangan atau kekurangan oksigen, juga boleh menyumbang kepada perkembangan ADHD.

Komplikasi kelahiran sedemikian boleh menyebabkan kecederaan otak atau mengubah perkembangan saraf, meningkatkan kemungkinan masalah tingkah laku dan perhatian pada kanak-kanak.

Faktor-faktor Tingkah Laku dan Psikologi

1. Trauma dan Tekanan Awal Kanak-Kanak

Walaupun ADHD umumnya gangguan perkembangan saraf, pengalaman awal kanak-kanak juga boleh menyumbang kepadanya.

Kanak-kanak yang terdedah kepada tahap tekanan, trauma, atau penderaan yang tinggi mungkin mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk mengalami gejala ADHD.

Tekanan kronik menjejaskan perkembangan otak dan boleh menjejaskan kawasan yang bertanggungjawab untuk perhatian dan pengawalan emosi.

Selain itu, disfungsi keluarga dan persekitaran rumah yang tidak teratur turut dikaitkan dengan ADHD, walaupun tidak jelas sama ada persekitaran ini secara langsung menyebabkan ADHD atau memburukkan lagi gejala yang sedia ada.

Apa yang jelas adalah bahawa pengalaman kanak-kanak yang buruk boleh memburukkan hasil untuk kanak-kanak yang terdedah kepada ADHD.

2. Gaya Keibubapaan dan Persekitaran Rumah

Walaupun keibubapaan yang lemah tidak menyebabkan ADHD, gaya keibubapaan tertentu boleh mempengaruhi keterukan dan pengurusan gejala.

Rumah dengan disiplin yang tidak konsisten, kekurangan struktur, atau komunikasi yang lemah boleh memburukkan lagi sikap tidak memberi perhatian atau impulsif kanak-kanak.

Sebaliknya, strategi keibubapaan yang positif seperti jangkaan yang jelas, rutin yang konsisten dan tingkah laku yang menyokong boleh membantu mengurangkan cabaran yang berkaitan dengan ADHD.

Faktor-faktor Risiko Lain yang Berpotensi

1. Pengaruh Pemakanan

Walaupun diet sahaja tidak boleh menyebabkan ADHD, faktor pemakanan tertentu mungkin memainkan peranan yang sama ada memburukkan atau mengurangkan gejala.

Gula, bahan tambahan makanan dan bahan pengawet telah lama diperdebatkan sebagai penyumbang kepada hiperaktif, walaupun bukti saintifik masih tidak dapat dimuktamadkan.

Beberapa kajian mencadangkan bahawa menghapuskan pewarna tiruan dan bahan tambahan tertentu boleh membantu sesetengah kanak-kanak dengan ADHD. ^{[4, 5]}

Selain itu, kekurangan nutrien tertentu, seperti asid lemak omega-3, zat besi, dan zink, telah dikaitkan dengan gejala ADHD.

Nutrien ini penting untuk fungsi otak yang sihat, dan tahap yang tidak mencukupi boleh memburukkan lagi masalah perhatian dan tingkah laku.

2. Masa Skrin dan Pendedahan Media

Masa skrin yang berlebihan, terutamanya dari televisyen dan permainan video telah dicadangkan sebagai faktor risiko yang berpotensi untuk ADHD.

Kajian telah menunjukkan bahawa kanak-kanak yang menghabiskan lebih banyak masa di hadapan skrin mungkin menunjukkan tahap hiperaktif dan kurang perhatian yang lebih tinggi, walaupun tidak jelas sama ada pendedahan tersebut menyumbang kepada ADHD atau jika kanak-kanak dengan ADHD lebih berkemungkinan terlibat dalam tahap masa skrin yang tinggi. ^[6]

Kesimpulan

ADHD adalah gangguan pelbagai rupa yang dipengaruhi oleh pelbagai faktor genetik, neurologi, persekitaran dan psikologi yang kompleks.

Walaupun tiada punca tunggal boleh menjelaskan semua kes ADHD, memahami pelbagai faktor risiko yang terlibat memberikan gambaran tentang perkembangan dan perkembangan gangguan.

Genetik sudah pasti memainkan peranan utama, tetapi pengaruh persekitaran seperti pendedahan pranatal, pengalaman awal kanak-kanak, dan juga tabiat pemakanan juga menyumbang kepada risiko ADHD.

Dengan mengenali faktor risiko ini, ibu bapa, pendidik dan penyedia penjagaan kesihatan boleh lebih memahami asal-usul ADHD dan membangunkan strategi untuk menyokong kanak-kanak yang terjejas oleh gangguan tersebut.

Peningkatan kesedaran tentang punca dan faktor risiko ADHD akan membawa kepada intervensi awal yang lebih baik, meningkatkan hasil untuk kanak-kanak dan membantu mereka berkembang maju walaupun menghadapi cabaran yang mungkin dihadapi oleh ADHD.